Het DISCLOSE project

Algemene projectbeschrijving

Menselijke activiteiten zorgen wereldwijd voor grote veranderingen in mariene ecosystemen. De mens beïnvloed ecosystemen direct door onder andere visserij en zandwinning, maar ook indirect door de zeespiegelstijgingen en verzuring die optreden als gevolg van klimaatverandering. De Noordzee herbergt een grote variatie aan leefgebieden en soorten, en is op hetzelfde moment een van de drukste mariene regio’s ter wereld. Door dit intensieve gebruik staan veel van deze leefgebieden en soorten onder druk. DISCLOSE wil meer te weten komen over de kwetsbaarheid van de verschillende leefgebieden en soorten in de Noordzee. Dit zou een transitie naar een duurzame Noordzee kunnen helpen. Want als we meer weten, kunnen we geschikte gebieden aanwijzen voor bescherming, en effectieve regelgeving opstellen.

Leefgebieden en leefgemeenschappen op de zeebodem zijn moeilijk te bestuderen door hun grote oppervlakten en doordat ze zich in relatief troebel water bevinden. DISCLOSE hanteert daarom een multi-disciplinaire aanpak, door akoestische habitat kartering (TUD), onderwater-videotechnieken (RUG) en standaard zeebodembemonsteringstechnieken (NIOZ) te combineren. Hierdoor wordt het mogelijk om de zeebodem zowel op grote schaal als met grote precisie te onderzoeken. DISCLOSE wil hiermee gedetailleerde kaarten ontwikkelen waarop de verschillende leefgebieden van de Noordzee worden aangegeven. Ook zullen hierop de specifieke gebieden worden aangegeven die de potentie hebben om rijke leefgemeenschappen te ondersteunen. Tenslotte zal het onderzoeksproject bepalen hoe kwetsbaar de verschillende leefgebieden zijn door de volgende vragen te beantwoorden::

• In welke mate is het leefgebied gevormd door de lokale fysische en chemische omgeving
• In welke mate is het leefgebied gevormd door menselijke invloeden?
• Hoe wordt het leefgebied beïnvloed door natuurlijke en menselijke verstoringen?
• Welke voorwaarden zijn nodig voor specifieke leefgebieden om uit te groeien tot rijke leefgemeenschappen?

Als toevoeging op de drie onderzoeksinstituten is Stichting de Noordzee ook een partner binnen het DISCLOSE project. Zij bewaken de maatschappelijke relevantie van de onderzoeksvragen, door een Noordzee-gebruikersgroep te creëren, bestaande uit wetenschappers, beleidsmakers, natuurorganisaties en andere gebruikers van de Noordzee. Deze gebruikersgroep zal twee keer per jaar samenkomen om de samenwerking met andere Noordzee-projecten te bewaken, en wordt via de website en nieuwsbrief bijgepraat over vorderingen in het DISCLOSE project. De uiteindelijke resultaten van DISCLOSE zullen beschikbaar komen voor een breder publiek door de productie van een interactieve webkaart, die de resultaten visualiseert.

DISCLOSE combineert drie onderzoeksrichtingen: Akoestische leefgebiedkartering (TUD), Systeemecologie (RUG), en Zeebodemecologie (NIOZ). In lijn met deze disciplines, bestaat het project uit drie sterk verbonden deelprojecten. Elk deelproject zal leiden tot een proefschrift met bijbehorende wetenschappelijke publicaties. De drie promotiestudenten komen minstens eens per maand bij elkaar om hun voortgang en samenwerking te bevorderen. In de figuur hiernaast is op schematische wijze weergegeven wat de interactie tussen deze drie deelprojecten en de rol van Stichting de Noordzee is.